Η λιπομέτρηση χρησιμοποιείται ευρέως από διαιτολόγους, γιατρούς, αθλητές, γυμναστές και προπονητές που τους βοηθά να αναλύσουν την σύσταση του σώματος και να αξιολογήσουν την διατροφή, θεραπεία ή την προπόνηση αντίστοιχα που χρειάζεται ο εξεταζόμενος. Με την βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας, η μέτρηση υπολογίζει με ακρίβεια τον Λιπώδη ιστό (σε μάζα και ποσοστό % επί του σώματος), που βρίσκεται υποδόρια (κάτω από το δέρμα) σε όλο το σώμα και σπλαχνικά που εντοπίζεται στην κοιλιακή χώρα.
Γίνεται με αρκετές μεθόδους με την πιο προσιτή, σύγχρονη, ασφαλής και αξιόπιστη την μέθοδο της βιοηλεκτρικής εμπέδησης που συναντάται συνήθως στους επαγγελματίες υγείας. Η μέθοδος αυτή στηρίζεται στην αγωγιμότητα των συστατικών και κυρίως του νερού και στην αντίσταση (εμπέδηση) που συναντά το ηλεκτρικό ρεύμα όταν διαπεράσει μέσα από τους ιστούς του σώματος. Η μέτρηση γίνεται με την διέλευση μέσω της ειδικής συσκευής, μιας αμελητέας έντασης ποσότητα ηλεκτρικού ρεύματος και μετριέται ο βαθμός δυσκολίας διέλευσης του εντός των ιστών. Κύριο ρόλο παίζει το νερό που είναι καλός αγωγός του ρεύματος και βρίσκεται κυρίως στην Άλιπη μάζα. Οι διάφορες τιμές που προκύπτουν από τις διελεύσεις του ρεύματος, αξιολογούνται από μαθηματικές εξισώσεις από την συσκευή και έτσι γίνεται η ανάλυση της σύστασης του σώματος. Το αποτέλεσμα αυτό παρέχει στους επιστήμονες υγείας αλλά και στους εξεταζόμενους σημαντικές πληροφορίες όπως:
Υπολογισμός των δομικών ιστών του σώματος
Το ανθρώπινο σώμα αποτελείται από δομικά συστατικά τα οποία συνθέτουν τους ιστούς. Οι ιστοί που αφορούν την επιστήμη της Διαιτολογίας και οι οποίοι μετρούνται με την λιπομέτρηση είναι ο Λιπώδης ιστός, ο Μυϊκός ιστός και η Οστική μάζα. Η λιπομέτρηση αναλύει πόσα κιλά είναι και ποιο ποσοστό % του σώματος καταλαμβάνεται από τους προαναφερθέντες ιστούς. Τα στοιχεία αυτά καθορίζουν την δομή του σώματος και σε σύγκριση με τα επιθυμητά όρια που προτείνονται, καθορίζουν τον στόχο που πρέπει να επιτευχθεί από τον κάθε εξεταζόμενο.
Η τμηματική ανάλυση δίνει μια πλήρη απεικόνιση για το πώς κατανέμεται ο κάθε ιστός στα κυριότερα μέρη του σώματος. Τα μέρη που μετρούνται είναι τα πόδια, χέρια και ο κορμός.
Υπολογισμός του νερού
Το νερό αποτελεί το κυρίαρχο συστατικό του σώματος. Σε έναν υγιή ενήλικα έχει υπολογιστεί ότι κατέχει το 55-60% του σώματος. Η λιπομέτρηση υπολογίζει την ποσότητα του νερού και αξιολογεί την ύπαρξη ή μη τυχόν οιδημάτων και κατακρατήσεων.
Υπολογισμός του σπλαχνικού λίπους
Η εξέταση μετρά την ποσότητα του λίπους που συσσωρεύεται ως υποδόριο, κάτω από το δέρμα, αλλά και ως σπλαχνικό το οποίο βρίσκεται εντός της κοιλιακής χώρας και καλύπτει τα όργανα του πεπτικού σωλήνα, το ήπαρ, τον σπλήνα και τα νεφρά. Το σπλαχνικό λίπος μπορεί να προκαλέσει βλάβες στον οργανισμό όπως καρδιαγγειακά νοσήματα, διαβήτη τύπου ΙΙ και άλλα, αν ξεπεράσει κάποιο όριο που συνήθως είναι το 13. Η εξέταση μας δίνει την δυνατότητα αξιολόγησης του και την περαιτέρω αντιμετώπιση του.
Εκτίμηση των καύσεων του οργανισμού
Με την χρήση μαθηματικών αλγόριθμων και τύπων, η μέτρηση παρέχει μια αξιολόγηση για τις καύσεις που εκφράζονται από τον δείκτη Βασικού Μεταβολισμού BMR και την Μεταβολική ηλικία.
Η Μεταβολική ηλικία παρέχει μια εικόνα σε σχέση με την πραγματική για το πόσο έχει αδρανοποιηθεί ο μεταβολισμός από την αύξηση του λιπώδη ιστού ή την αδρανοποίηση του μυϊκού ιστού από την έλλειψη δραστηριότητας.
Αξιολόγηση του μυικού ιστού
Πολύ χρήσιμη ειδικά για άτομα που αθλούνται είναι η αξιολόγηση του μυϊκού ιστού αφού μπορεί να αξιολογηθεί η ισορροπία των μυών καθώς και η δύναμη των κάτω άκρων, πληροφορίες που είναι πολύ χρήσιμες για προγράμματα εκγύμνασης.
Απαραίτητες προϋποθέσεις για την λιπομέτρηση
Για να πραγματοποιηθεί η μέτρηση πρέπει να γίνει μια προετοιμασία από τον εξεταζόμενο:
• Απόλυτη νηστεία τουλάχιστον για 3ώρες πριν την προγραμματισμένη μέτρηση. Δεν θα καταναλωθεί κανένα τρόφιμο αλλά και κανένα υγρό.
• Δεν πρέπει να γίνεται κατανάλωση αλκοόλ για διάστημα 24 ωρών πριν την μέτρηση.
• Δεν πρέπει να υπάρχει έντονη σωματική δραστηριότητα έως 24 ώρες πριν την μέτρηση.
• Να μην γίνεται χρήση διουρητικών φαρμάκων και σκευασμάτων διατροφής τις τελευταίες 24ώρες.
• Πριν την μέτρηση ο εξεταζόμενος/η πρέπει να έχει (αν είναι εφικτό) πραγματοποιήσει τις φυσικές ανάγκες του.
• Οι γυναίκες δεν θα πρέπει να βρίσκονται στο χρονικό διάστημα της έμμηνου ρύσης. Ακόμα καλύτερα θα είναι να υπάρχει 2 με 3 ημέρες περιθώριο πριν και μετά από αυτή.
• Ο εξεταζόμενος πρέπει να έχει αφαιρέσει όλα τα μεταλλικά αντικείμενα που φορά εξωτερικά.
• Να προτιμηθούν ελαφρά ρούχα για καλύτερη μέτρηση.
• Τήρηση κανόνων υγιεινής ,συνολικά, αλλά κυρίως στα πόδια αφού θα χρειαστεί να πατήσουν γυμνά στον λιπομετρητή.
• Τήρηση όλων των κανόνων ασφαλείας της Δημόσιας Υγείας όπως έχουν οριστεί στο τελευταίο διάστημα.
Ποιοι μπορούν να κάνουν λιπομέτρηση;
- Όσοι ακολουθούν προγράμματα αδυνατίσματος ή αύξησης βάρους ελέγχοντας τις μεταβολές εκ των έσω που πραγματοποιούνται.
- Όσοι θέλουν να καθορίσουν την διατροφική τους συμπεριφορά για υγεία και διατήρηση του βάρους.
- Αθλητές και ασκούμενοι για την βελτίωση της αθλητικής επίδοσης τους και την επίτευξη των στόχων τους.
- Ασθενείς όπου το λίπος είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας κινδύνου (εκτός συγκεκριμένων περιπτώσεων βλέπε παρακάτω).
- Παιδιά που έχουν ξεπεράσει την ηλικία των 5ετών.
Ποιοι απαγορεύεται να κάνουν λιπομέτρηση;
- Γυναίκες που είναι στο στάδιο της εγκυμοσύνης και απαγορεύεται ρητά η μέτρηση.
- Ασθενείς που τους έχει γίνει προσθήκη βηματοδότη. Απαγορεύεται ρητά γιατί το διερχόμενο ρεύμα μπορεί να προκαλέσει βλάβη στον βηματοδότη.
- Άτομα που τους έχει γίνει προσθήκη μεταλλικών πρόσθετων, πχ λάμες σε σπάσιμο, γιατί τα μέταλλα είναι καλοί αγωγοί του ρεύματος.